Νίκη Άννα Παπουλάκου

Από δεξιά ο συνθέτης Ζακ Ιακωβίδης  του  CD "Εδώ και τώρα" 2008, η στιχουργός  Νίκη Παπουλάκου,  η ηθοποιός   Καίτη Παπανίκα,  αριστερά ο Σπύρος Χαλκιάς  ερμηνευτής του cd . 

Γουλιά γουλιά Νίκη Παπουλάκου 2002

Στίχοι: Νίκη Παπουλάκου

Μουσική: Ζακ Ιακωβίδης

Ερμηνεία  Μπέσσυ Αργυράκη

από το cd ''ΔΡΑΠΕΤΗΣ ΣΤΟ ΧΡΟΝΟ'' κυκλοφόρησε το 2002.

Είσαι και συ ένα όνειρο χαμένο

που δεν ζητώ να ξαναρθείς και δεν προσμένω, 

της απουσίας σου εμίσεψε η πίκρα, 

της προσμονής σου την ξεπέρασα τη γλύκα.

Μες το ποτήρι μου γουλιά γουλιά σε πίνω

και στο τραγούδι μου τη γεύση σου αφήνω, 

με το χορό μου σ’ αγκαλιάζω και το ξέρεις, 

πως δεν μπορείς με τα νερά σου να με φέρεις.

Είσαι παρόν και παρελθόν, είσαι και μέλλον...

είσαι το Τίποτα, τα Πάντα και το Ξένο, 

είσαι ένα πέρασμα στην κάψα του κορμιού μου, 

είσαι ο αέρας μες την πρέσα του μυαλού μου.

Μες το ποτήρι μου γουλιά γουλιά σε πίνω

και στο τραγούδι μου τη γεύση σου αφήνω, 

με το χορό μου σ’ αγκαλιάζω και το ξέρεις, 

πως δεν μπορείς με τα νερά σου να με φέρεις.

Μόνος μου τις νύχτες Νίκη Παπουλάκου

Εκπτώσεις, Νίκη Παπουλάκου 2002

http://www.imeem.com/nikiannap

Στίχοι : Νίκη Παπουλάκου

Μουσική: Ζακ Ιακωβίδης

Ερμηνεία  Δάκης 

ΑΠΟ ΤΟ CD ''ΔΡΑΠΕΤΗΣ ΣΤΟ ΧΡΟΝΟ'' 2002

Μες τα σκοτάδια του μυαλού μου είσαι κρυμμένη, 

χώρο δεν έχεις μες το φως ξεπερασμένη, 

τούτη η ζωή που ακολουθώ πια δε χωράει, 

ούτε πόνο, ούτε καημό, αλλού με πάει.

Θα σου το δείξω μια για πάντα να το νιώσεις, 

πως στην αγάπη δεν υπάρχουνε Εκπτώσεις!

Μέσα στο τώρα την ανάσα σου θ’ αρπάξω, 

θα σου δοθώ για μια στιγμή και θα πετάξω.

Και μες το αύριο δε θα σε περπατήσω...

σε χαρίζω στη ζωή, θα προχωρήσω.

Θα σου το δείξω μια για πάντα να το νιώσεις

πως στην αγάπη δεν υπάρχουνε Εκπτώσεις.

Μόνος μου τις νύχτες Νίκη Παπουλάκου 2002

Στίχοι: Νίκη Παπουλάκου

Μουσική: Ζακ Ιακωβίδης

Ερμηνεία  Δάκης 

ΑΠΟ ΤΟ CD ''ΔΡΑΠΕΤΗΣ ΣΤΟ ΧΡΟΝΟ'' 2002.

Μόνος μου τις νύχτες

γύρω μου ξενύχτες

που δεν έχουν τίποτα να πουν!

Και γλεντώ στις πίστες

δίπλα μου `'τουρίστες''

έρχονται και φεύγουν προσπερνούν

Σαν θυμάμαι εσένα

και πονώ για μένα

ρίχνω τις στροφές μου και ξεχνώ.

Τραγουδώ για μένα

κι αγαπάω εμένα

κι ότι με πληγώνει πια πετώ!...

Μόνος τριγυρίζω

σιγομουρμουρίζω

ένα αγαπημένο μου σκοπό.

Κάπου κάπου ’βρίζω, 

άλλοτε δακρύζω

κι όμως το μπορώ και ξαναζώ.

Σαν θυμάμαι εσένα

και πονώ για μένα

ρίχνω τις στροφές μου και ξεχνώ.

Τραγουδώ για μένα

κι αγαπάω εμένα

κι ότι με πληγώνει πια πετώ! 

Ο Σπύρος Χαλκιάς (δεξιά) μαζί με τη στιχουργό του CD του "Εδώ και τώρα", Νίκη Παπουλάκου και τον συνθέτη του Ζακ Ιακωβίδη. http://www.volumedisc.gr/xalkias.html 

Εδώ και τώρα Νίκη Παπουλάκου 2008

 http://soundcloud.com/nikiannap/track-10

Στίχοι: Νίκη Παπουλάκου

Μουσική: Ζακ Ιακωβίδης

Ερμηνεία  Σπύρος Χαλκιάς

Ενορχήστρωση Χρήστος Παπαδόπουλος 

από το cd ''ΕΔΩ ΚΑΙ ΤΩΡΑ'' 2008

Μια καινούργια σελίδα

Μια καινούργια αχτίδα

Στης ζωής μου τη στράτα

Και στο λέω σταράτα!

Θα σε πιω κι ας μεθύσω

Στο κορμί σου να σβήσω

Ζω μονάχα για σένα

Όλα τα’ άλλα είναι ξένα.

Σου απλώνω τα χέρια

Και ζηλεύουν τα’ αστέρια

Έχεις κλέψει τη χάρη

Κι απ’ αυτό το φεγγάρι!

Με τρελαίνει η ματιά σου

Τα καυτά τα φιλιά σου

Πανικός στην ψυχή μου

Και φωτιά στο κορμί μου.

Refrain

’Ητανε άδεια, βαρετά τα καλοκαίρια,

Και χρώμα πήραν ξαφνικά στα δυο σου χέρια,

’Ελα να τρέξουμε στο όνειρο μαζί

Εδώ και τώρα, μας χρωστάει η Ζωή.

Άδειες οι στράτες Νίκη Παπουλάκου 2008

https://soundcloud.com/nikiannap/track-7

Στίχοι: Νίκη Παπουλάκου

Μουσική: Ζακ Ιακωβίδης

Ερμηνεία  Σπύρος Χαλκιάς

ΑΠΟ ΤΟ CD ''ΕΔΩ ΚΑΙ ΤΩΡΑ'' 2008

Περνούν οι μέρες, περνούν οι ώρες

Γίνεσαι χθες που ξεμακραίνει…

Μέσα στο τώρα, άδειες οι ώρες

Κι η απουσία σου ζωγραφισμένη!...

Γύρω κοιτάζω κι αναρωτιέμαι

Ήτανε όνειρο, ήτανε ψέμα;

Δε σε δικάζω μα συλλογιέμαι,

Πόσο το αγάπησα αυτό το βλέμμα!

Ρεφραίν

Σέρνω το βήμα μου, άδειες οι στράτες,

Κι αυτά τα νιάτα … πήγαν χαμένα,

Μες τη ζωή μου παντού διαβάτες…

Και κάποια γεύση πικρή από εσένα!...

Αυτό το φινάλε Νίκη Παπουλάκου 2008

http://soundcloud.com/nikiannap/track-9

Στίχοι: Νίκη Παπουλάκου

Μουσική: Ζακ Ιακωβίδης

Ερμηνεία  Σπύρος Χαλκιάς

Ενορχήστρωση Χρήστος Παπαδόπουλος 

από το cd ''ΕΔΩ ΚΑΙ ΤΩΡΑ'' 2008

Του μυαλού μου τα ταξίδια

Με γυρνούν σε σένα πάλι

Και στης μοίρας τα παιχνίδια

Κι αν μας πλήγωσαν χαλάλι!

Του μυαλού μου τα ταξίδια

Με γυρνούν στο χρόνο πίσω,

Η ζωή μου πάντα ίδια…

Από πού να ξεκινήσω;

Ρεφραίν

Αυτό το φινάλε το γράψαμε μαζί

Κι ας ήταν το ταξίδι μονάχα στην αρχή.

Αυτό το αντίο που είπαμε κι οι δυο,

Σ’ ένα καπρίτσιο στιγμής

Χαλάσαμε σχέση ζωής.

Κρίμα που έχασες το τρένο Νίκη Παπουλάκου 2008

Στίχοι: Νίκη Παπουλάκου

Μουσική: Ζακ Ιακωβίδης

Ερμηνεία  Σπύρος Χαλκιάς

Ενορχήστρωση Χρήστος Παπαδόπουλος 

από το cd ''ΕΔΩ ΚΑΙ ΤΩΡΑ'' 2008

Τώρα που φεύγω, τι το θέλεις το αντίο;

Δεν το πιστεύεις… όμως τέλειωσε το αστείο!

Στο είχα γράψει σε χαρτί πως θα με χάσεις,

Δεν απαντούσες, πάντα αλλού έκανες στάσεις!

Μηνύματά μου τρυφερά, συγκεκριμένα,

Τα αγνοούσες κι όλο άλλαζες το θέμα.

Πούλαγες τρέλα και να πεις δεν είχες λέξη,

Σου φώναζα ‘’έλα’’, μα εσύ τα είχες μπλέξει!

Ρεφραίν

Κρίμα για σένανε που έχασες το τρένο,

Πατούσα γκάζι κι εσύ πάταγες το φρένο!

Κρίμα που άργησες στη στάση μου να φθάσεις

Κρίμα που έχασες τις τόσες παραστάσεις!...

Για το σήμερα ζω Νίκη Παπουλάκου 2008 

http://soundcloud.com/nikiannap/track-8

Στίχοι: Νίκη Παπουλάκου

Μουσική: Ζακ Ιακωβίδης

Ερμηνεία  Σπύρος Χαλκιάς

Ενορχήστρωση Χρήστος Παπαδόπουλος

Από το CD ''ΕΔΩ ΚΑΙ ΤΩΡΑ'' 2008

Μόνος μου θα βρω

Το νήμα της ζωής μου να κρατήσω

Και έβαλα μυαλό

Την άχαρη ζωή μου να γλεντήσω.

Στο λέω δεν μπορώ,

Πιστός σε μιαν αγάπη εγώ να ζήσω

Κι αν τώρα είμαι εδώ,

Μπορεί λίγο πιο κάτω να σ’ αφήσω!...

Ελεύθερος γυρνώ

Και θέλω το μυαλό μου να ορίζω,

Τον άλλο μου εαυτό,

Μου φαίνεται πως τώρα τον γνωρίζω.

Και είμαι ζωντανός, ναι είμαι ζωντανός

Και την καρδιά μου δεν την λογαριάζω,

Εδήλωσα τρελός

Κι ομολογώ πολύ το διασκεδάζω!

Ρεφραίν

Για το σήμερα ζω

Και δε γυρίζω πίσω

Τώρα που βρήκα τη χαρά

Στάχτη να γίνουν όλα πια

Εγώ θα προχωρήσω!

"ΕΝΑ ΧΑΔΙ"

΄Ενα τραγούδι που η Νίκη Άννα Παπουλάκου έγραψε  με το Συνθέτη Σπύρο Σαμοϊλη και ακούστηκε στη Λευκίμμη / Κέρκυρα το 2009 
στίχοι: ΝΙΚΗ ΠΑΠΟΥΛΑΚΟΥ μουσική: ΣΠ. ΣΑΜΟΪΛΗΣ

ερμηνεύει ο συνθέτης

8οι Πανελλήνιοι Ποιητικοί Αγώνες Νίκη Παπουλάκου ΕΝΑ ΧΑΔΙ
Ο Συνθέτης Σπύρος Σαμοΐλης συνθέτει και διευθύνει το τραγούδι "ΕΝΑ ΧΑΔΙ της Νίκης Παπουλάκου, στους 8ους Πανελλήνιους Ποιητικούς Αγώνες στην Λευκίμμη της Κέρκυρας.

Στο καταχείμωνο, μικρό σπουργίτι,

πού να βρεις τώρα μιαν αγκαλιά;

στέκεις στη μπόρα χωρίς μιλιά

σαν τον αλήτη

με δίχως σπίτι.

Ρ.

Κάπου ένα όνειρο, κάπου ένα χάδι,

μια χαραμάδα βγάζει στο φως

-είναι δικός σου ο ουρανός-

Θα 'ρθει ένα χέρι αυτό το βράδυ

μες στο σκοτάδι,

σαν ένα χάδι.

Τα αθώα μάτια σου κοιτούν θλιμμένα

σ' αυτή του κόσμου την απονιά

και οι πληγές σου πονούν βαθειά,

αχ, τι πληρώνεις....

(τίνος πληρώνεις τα σπασμένα...)

Πάλι απόψε Νίκη Παπουλάκου 2010

Στίχοι: Νίκη Παπουλάκου

Μουσική: Ζακ Ιακωβίδης

Eρμηνεία  Γιάννης Πετρόπουλος 

Γ΄βραβείο στίχου & βραβείο κοινού στον Ζακ Ιακωβίδη & Γιάννη Πετρόπουλο στο Φεστιβάλ τραγουδιού της Λευκίμμης-Κέρκυρας στις 7 & 8 Αυγούστου 2010)-video production diamantis pappas.Χορηγός Επικοινωνίας

Κάποιες νύχτες με τη σκέψη ξεστρατίζω…

στη σιωπή ακροβατώ και σε αγγίζω!

Και σε ψάχνω, σε ζητώ σε κάθε βήμα, 

μα η μορφή σου ξεμακραίνει σαν το κύμα!

Το παράπονο με πιάνει μες τη νύχτα, 

μα θυμώνω και το ρίχνω στα ξενύχτια.

’Όμως τίποτα για μένα δεν αλλάζει….

η λογική μου αντιδρά και με διχάζει!

Ναι ... θυμάμαι κάποια βράδια τις στιγμές μας, 

τότε που ήταν ενωμένες οι καρδιές μας, 

κι είναι τόσα τα γιατί που με τρελαίνουν, 

κι άλλες τόσες αναμνήσεις μ’ αρρωσταίνουν!

Και σε θέλω όπως παλιά γι’ αυτό θυμώνω!

Στην καρδιά μου όλο το λάθος το χρεώνω...

μα κι εκείνη και τα λάθη είναι δικά μου....

και τα πίνω και κερνώ τη μοναξιά μου!

Ρ

Και χαϊδεύω τις πληγές μου στο σκοτάδι

πάλι απόψε θα’ ναι ατέλειωτο το βράδυ

κι όσο σκέφτομαι πως άλλος σ’ αγκαλιάζει

η ιδέα αυτή και μόνο, με τρομάζει!

Ξεκλειδώνω την καρδιά μου Νίκης Άννας Παπουλάκου 2011

Στίχοι: Νίκη Παπουλάκου

Μουσική: Γιώργος Στάντζος

Ερμηνεία Βασίλης Βλάχος

από το ομότιτλο CD, Βίντεο Νίκης Άννας Παπουλάκου.

Το τασάκι αποτσίγαρα γεμάτο,

δυο ποτήρια που κρατώ, άντε άσπρο πάτο

και οι τέσσερις οι τοίχοι συντροφιά μου

στην απέραντη σιωπή, στη μοναξιά μου!...

Σε κερνώ σαν να σαι εδώ και σου μιλάω,

μια παλιά φωτογραφία σου κοιτάω,

δυο κεριά που τρεμοσβήνουν στο τραπέζι

κι η κασέτα της αγάπης μας να παίζει…

Ξεδιπλώνω τη δική μας ιστορία

Μια αγάπη δυνατή χωρίς πορεία!

Ξέρω, υπάρχεις μ’ αγαπάς, μα δεν αντέχω

Μόνος εγώ, Εσύ αλλού και να μη σ’ έχω!…

Και τα πίνω μόνος και παραμιλάω,

λέγοντας σου τόσα, που δε σου έχω πει,

και σου γράφω στίχους και σου τραγουδάω…

κάθε τι που κρύβω, βγαίνει στο χαρτί.

Ρεφραίν

Ξεκλειδώνω την καρδιά μου και δακρύζω

στα κομμάτια της εσένα αντικρίζω,

στην οθόνη του μυαλού μου η μορφή σου

πυρετός και ταραχή η θύμησή σου!

Σελίδες κενές Νίκη Παπουλάκου 2011

Στίχοι: Νίκη Παπουλάκου

Μουσική: Γιώργος Στάντζος

Ερμηνεία Βασίλης Βλάχος,

από το CD ΞΕΚΛΕΙΔΩΝΩ ΤΗΝ ΚΑΡΔΙΑ ΜΟΥ

Το κορμί φυλακή

Η καρδιά σε κλουβί

Κι αναπάντητα τόσα γιατί!...

Βγαίνει ο νους στη σκοπιά, 

Τα όνειρά μου πουλιά, 

Που πετάξανε, φύγαν μακριά!

Διψασμένη η ψυχή, 

Και το σώμα βαρύ, 

Άντε πάλι ξανά απ’ την αρχή!

Η αγάπη πονά

Και εσύ πουθενά, 

Της ζωής μου έχω γίνει σκιά!

Ρεφραίν

Οι μεγάλες στιγμές

Μένουν πάντα στο χθες

Οι αγάπες σελίδες κενές….

Η ζωή μας μικρή, 

Προσπερνάει κι αυτή

Σε ξεχνάει αν δεν είσαι εκεί

Λάθος ζαριά Νίκη Παπουλάκου 2011

Στίχοι: Νίκη Παπουλάκου

Μουσική: Γιώργος Στάντζος

Ερμηνεία Βασίλης Βλάχος,

από το CD ΞΕΚΛΕΙΔΩΝΩ ΤΗΝ ΚΑΡΔΙΑ ΜΟΥ

Λόγια πικρά, μες τη νυχτιά, έρχονται στο νου, 

Κι η ζωή ταξίδι…που σε στέλνει αλλού!

Λάθος στιγμές, λίγες χαρές κι η καρδιά μισή, 

Πίστεψα σε σένα, ψέμα ήσουν κι εσύ!

Ήσουν φωτιά, ήσουν θεά, ήσουν ουρανός, 

άστραψες και βρόντηξες κι έχασα το φως…

Τώρα η σιωπή, μ’ ακολουθεί, μες το δειλινό, 

Θέλω να ξεφύγω, μα δεν ξέρω πώς!

Λάθος ζαριά, πλάνα φιλιά…

Ζωή σκληρή...μοναξιά…

Κι όλο γυρνώ στο παρελθόν

Κι απ’ τη χαρά είμαι απών!

Αυταπάτες Νίκης Παπουλάκου

Μουσική Κ. Νικολόπουλου

Στίχοι Νίκης Παπουλάκου

Ερμηνεία Γιούλη

demo 

ακούστε το στο νούμερο 7 της λίστας της Νίκης Παπουλάκου στο παρακάτω λινκ

http://musicunites.ning.com/profile/npapoulakou

Σ' ΈΝΑ ΜΙΝΟΡΕ Νίκης Παπουλάκου

ΣΥΝΘΕΣΗ - ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΜΙΧΑΛΗΣ ΠΟΛΙΑΣ, ΣΤΙΧΟΙ ΝΙΚΗ ΠΑΠΟΥΛΑΚΟΥ, ΒΙΝΤΕΟ ΝΙΚΗ ΑΝΝΑ Π.

''ΜΙΑ ΜΕΓΑΛΗ ΣΤΙΓΜΗ'' Νίκης Παπουλάκου

ΣΥΝΘΕΣΗ/ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΠΑΝΟΣ ΓΚΟΡΗΣ, ΣΤΙΧΟΙ Ν. ΠΑΠΟΥΛΑΚΟΥ

Ρίσκο η αγάπη σου! Νίκης Άννας Παπουλάκου

Συνθέτης-Ερμηνευτής ΝΤΙΝΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ, Στίχοι ΝΙΚΗ ΠΑΠΟΥΛΑΚΟΥ, ΒΙΝΤΕΟ ΝΙΚΗ ΑΝΝΑ Π.

ΤΡΩΙΚΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ-ΖΑΚΥΝΘΙΝΕΣ ΟΜΙΛΙΕΣ

Στίχοι Νίκης Άννας Παπουλάκου

Μουσική Βασίλης Καραγιάννης

Χορογραφία τραγουδιού Άγγελος Πετρούτσος 

για τη θεατρική παράσταση ΤΡΩΙΚΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ -ΖΑΚΥΝΘΙΝΕΣ ΟΜΙΛΙΕΣ της θεατρικής ομάδας ΠΛΕΙΑΔΕΣ. Το βίντεο είναι από τη παράσταση  στο Θέατρο Βεάκειο στις 25/07/2013!

.
Δε σηκώνω πια αστεία Νίκη Παπουλάκου 2014

Στίχοι: Νίκη Παπουλάκου

Μουσική: Ζακ Ιακωβίδης

Ερμηνεία  Γιάννης Πετρόπουλος

ΑΠΟ ΤΟ CD '' ΜΟΥΣΙΚΕΣ ΠΡΟΣΩΠΟΓΡΑΦΙΕΣ'', ΤΗΣ GS MUSIC PRODUCTION.

Η ζωή μου ένα σεκόντο,

όλα πήγανε στο βρόντο!

Κι η καρδιά να επιμένει να σολάρει,

η ζωή μου τάχει παίξει και φαλτσάρει!

Δε σηκώνω πια αστεία,

με την τύχη μου τα βάζω,

της τη στήνω στη γωνία,

και τη ρότα της αλλάζω!...

Θα τη βρω που λες την άκρη,

πριν τη τελική ευθεία...

κι η ζωή ας κάνει μάτι'',

θα της γράψω ιστορία!

Το παρόν μου κάνει κόρτε

κι ειν’ τα γκάζια μου στο φόρτε,

μα η τύχη μου βαριέται και φρενάρει,

βρίσκει θέση στην καρδιά μου και παρκάρει.

Δε σηκώνω πια αστεία,

με την τύχη μου τα βάζω,

της τη στήνω στη γωνία,

και τη ρότα της αλλάζω!...

Θα τη βρω που λες την άκρη,

πριν τη τελική ευθεία...

κι η ζωή ας κάνει μάτι'',

θα της γράψω ιστορία!

Πηγές : 

http://musicunites.ning.com/profile/npapoulakou

https://soundcloud.com/nikiannap

http://www.stixoi.info/stixoi.php?info=Lyrics&act=index&sort=alpha&lyricist_id=2546

Η στιχουργική τέχνη Μελέτες για τη νεοελληνική μετρική - Γεράσιμος Σπαταλάς

Η στιχουργική τέχνη
Μελέτες για τη νεοελληνική μετρική
Γεράσιμος Σπαταλάς
επιμέλεια σειράς: Νάσος Βαγενάς
Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, 1997
311 σελ.
ISBN 960-524-025-4, ISBN-13 978-960-524-025-7, [Κυκλοφορεί]
Νεοελληνική ποίηση - Ιστορία και κριτική [DDC: 889.1]


Περιγραφή
Η κριτική συνεισφορά του Γεράσιμου Σπαταλά (1887-1971) στη νεοελληνική φιλολογία έγκειται κυρίως στα είκοσι τέσσερα μελετήματα αυτού του ανθολογικού τόμου, που αναφέρονται στη θεωρία και την πρακτική της νεοελληνικής μετρικής. Δύο είναι τα γενικά αντικείμενα αυτών των μελετημάτων: η προσωδιακή βάση και τα γενικά χαρακτηριστικά των νεοελληνικών στίχων (τόσο της δημοτικής όσο και της έντεχνης έμμετρης ποίησης), και η στιχουργική-αισθητική προσέγγιση του έργου συγκεκριμένων ποιητών, προερχόμενων ιδίως από τον χώρο της επτανησιακής ποίησης του 19ου αιώνα. Στην εκτενή εισαγωγή των φιλολογικών επιμελητών του τόμου δίνονται άγνωστα στοιχεία για τη ζωή και την πνευματική δραστηριότητα του Σπαταλά και αποτιμάται η συμβολή του στη διαμόρφωση της νεοελληνικής μετρικής θεωρίας

Περιεχόμενα


1. H νεοελληνική μετρική

2. Xαραχτήρας της νεοελληνικής στιχουργίας

3. Oι στροφές στα δημοτικά μας τραγούδια

4. Στιχουργικά παράδοξα

5. Mουσικός ρυθμός και νεοελληνική στιχουργία

6. H τέχνη του Λορέντσου Mαβίλη

7. Για το δεκατρισύλλαβο

8. Για τον εντεκασύλλαβο

9. Για το σονέττο

10. Pίμα και ρυθμός

11. Θρασύβουλου Σταύρου, Nεοελληνική Mετρική

12. Tα μετρικά ζητήματα κι ο κ. Θρασύβουλος Σταύρου

13. Στιχουργικά

14. H στιχουργία του Kάλβου

15. Tα κάλαντα κι η μορφολογία τους

16. O τονικός δεκαπεντασύλλαβος στίχος αρχαίος ελληνικός

17. O τονικός ενδεκασύλλαβος στίχος αρχαίος ελληνικός

18. H Eύμορφη Bοσκοπούλα και η στιχουργία της

19. H στιχουργική τέχνη του Δ. Σολωμού

20. H στιχουργική τέχνη του Δ. Σολωμού αρχαία ελληνική

21. Λορέντσος Mαβίλης (1860-1960). Tο έργο του

22. H μεγάλη τέχνη

23. Mορφή της Θείας Kωμωδίας

24. Eισαγωγή στον Oιδίποδα Tύραννο

Σπαταλάς Γεράσιμος

Γεράσιμος Σπαταλάς (1887-1971). Ο Γεράσιμος Σπαταλάς γεννήθηκε στην Κέρκυρα. Από το 1910 εγκαταστάθηκε στην Αθήνα, όπου σπούδασε φιλολογία στο Πανεπιστήμιο. Στη λογοτεχνία πρωτοεμφανίστηκε το 1911 με την έκδοση της ποιητικής συλλογής Ωδές. Από το 1915 συνεργάστηκε με διάφορα αθηναϊκά περιοδικά, όπου δημοσίευσε ποιήματα, διηγήματα, δοκίμια, μελέτες, κριτικές και αξιόλογες λογοτεχνικές μεταφράσεις (από έργα των Δάντη, Αριόστο, Ντ’ Aννούντσιο, Όμηρο, Σοφοκλή, Ευριπίδη κ.α.), ενώ υπήρξε εκδότης του περιοδικού Μαύρος Γάτος (1919-1921), που θεωρήθηκε ως σταθμός στην εξέλιξη των νεοελληνικών γραμμάτων. Η κριτική του δραστηριότητα ανήκει στην παράδοση που είχε δημιουργήσει η Επτανησιακή Σχολή. Σημαντική υπήρξε η συμβολή του στη μελέτη του έργου του Διονυσίου Σολωμού. Ο Σπαταλάς πήρε μέρος και στην κριτική διαμάχη ανάμεσα στον Κώστα Βάρναλη και τον Γιάννη Αποστολάκη με τα μελετήματα Η ποίηση στη ζωή μας και η εγωπάθεια, η άγνοια και η ακρισία του κυρίου Γιάννη Αποστολάκη και Ο Σολωμός χωρίς μεταφυσική και οι φυσικές υπερβολές της πολεμικής κριτικής, ενώ πραγματοποίησε και κριτικές εκδόσεις μέρους του σολωμικού έργου. Πρέπει επίσης να αναφερθεί η έρευνά του γύρω από τη νεοελληνική μετρική, ενώ το σύνολο των μελετών του ξεπερνάει τις τριακόσιες. Το σύνολο του γραπτού του έργου περιλαμβάνει και το θεατρικό έργο Ο κληρονόμος της Τσάτσας (που τιμήθηκε το 1925 με το βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών). Για περισσότερα βιογραφικά στοιχεία του Γεράσιμου Σπαταλά βλ. Αργυρίου Αλεξ., «Σπαταλάς Γεράσιμος», Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό 9α. Αθήνα, Εκδοτική Αθηνών, 1988, Δάφνης Κώστας, «Γεράσιμος Σπαταλάς», Νέα Εστία90, ετ.ΜΕ΄, 1η/8/1971, αρ.1058, σ.1027-1028 και χ.σ., «Σπαταλάς Γεράσιμος», Μεγάλη Εγκυκλοπαίδεια της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας 12. Αθήνα, Χάρη Πάτση, χ.χ.
(Πηγή: Αρχείο Ελλήνων Λογοτεχνών, Ε.ΚΕ.ΒΙ.).



Τίτλοι στη βάση Βιβλιονέτ
(1997) Η στιχουργική τέχνη, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης
(1990) Άπαντα, Δίφρος

Μεταφράσεις
(2009) Κορφιάτης, Χρήστος, Διονυσίου Σολωμού, Τα κερκυραϊκά, Αλκίνοος
(2009) Σολωμός, Διονύσιος, 1798-1857, Διονυσίου Σολωμού, Τα κερκυραϊκά [Διονυσίου Σολωμού: Τα ευρισκόμενα], Αλκίνοος
(1993) Goldoni, Carlo, Ο υπηρέτης δύο αφεντάδων, Δωδώνη Εκδοτική ΕΠΕ
(1968) Σοφοκλής, Οιδίποδας τύραννος, Δίφρος
(1963) Διονύσιος ο Αλικαρνασσεύς, Περί συνδέσεως ονομάτων, Δίφρος
Πηγές
http://www.biblionet.gr

http://www.cup.gr/

Στιχουργία

Η χρήση του ιαμβικού δεκαπεντασύλλαβου στίχου, του βασικού τονικού στίχου της βυζαντινής περιόδου και, στη συνέχεια, της νεοελληνικής στιχουργίας, εδραιώθηκε γύρω στον 10ο αιώνα. Στη συνέχεια, επί πέντε σχεδόν αιώνες (10ος-15ος αι.) ο δεκαπεντασύλλαβος αποτέλεσε σχεδόν το αποκλειστικό στιχουργικό όργανο πλήθους έμμετρων αφηγηματικών κειμένων (Διγενής Ακρίτης, αλληγορικά και σατιρικά αφηγήματα). Με τα έργα της ακμής της κρητικής λογοτεχνίας (τέλος 16ου και αρχές 17ου αι.), ο δεκαπεντασύλλαβος στίχος όχι μόνο απέκτησε σταθερά μορφολογικά χαρακτηριστικά, αλλά έγινε και στιχουργικό εργαλείο στα χέρια ποιητών με συνείδηση της λογοτεχνικής δημιουργίας. Ο ίδιος στίχος καλλιεργήθηκε εντατικά και στο δημοτικό τραγούδι. Στο β΄ μισό του 14ου αι. εμφανίστηκε στην κρητική λογοτεχνία η ομοιοκαταληξία, άγνωστη μέχρι τότε στην ελληνική ποίηση. Το ομοιοκατάληκτο δεκαπεντασύλλαβο δίστιχο, που αποκτά θαυμαστή μορφή στον Ερωτόκριτο του Βιτσέντζου Κορνάρου, δημιούργησε μια ευρύτερη μετρικο-νοηματική ενότητα σε σχέση με τον μεμονωμένο στίχο και πρόσθεσε ένα στοιχείο ανανέωσης της νεοελληνικής μετρικής.

Μέχρι το α΄ μισό του 18ου αι. ο δεκαπεντασύλλαβος παρέμεινε κυρίαρχος, αλλά μετά τα μέσα του ίδιου αιώνα και μέχρι τις αρχές του 19ου σημειώθηκε μια σημαντική ποσοτική και ποιοτική αύξηση της επίδρασης των ευρωπαϊκών στιχουργιών στη νεοελληνική. Η γαλλική και η ιταλική μετρική επέδρασαν στη φαναριώτικη ποίηση, με την εμφάνιση και διάδοση τραγουδιών γραμμένων σε μικρούς στίχους, κατανεμημένους σε στροφές με περίτεχνες ομοιοκαταληξίες. Επίσης η ποίηση της Επτανησιακής Σχολής του α΄ μισού του 19ου αι. μετέφερε και εγκλιμάτισε στην ελληνική γλώσσα αρκετούς ιταλικούς στίχους, άγνωστους ή λίγο γνωστούς μέχρι τότε (όπως ο ιαμβικός ενδεκασύλλαβος, ο αναπαιστικός δεκασύλλαβος και ο τροχαϊκός οκτασύλλαβος).

[…]

Μέχρι τις πρώτες δεκαετίες του 19ου αι. στην ελληνική ποίηση (έντεχνη και δημοτική) κυριαρχούσαν ο ιαμβικός και ο τροχαϊκός ρυθμός. Από τη στιγμή όμως που η ελληνική ποιητική παραγωγή επικεντρώθηκε στον χώρο της Αθήνας, σημειώθηκε μια ραγδαία ανάπτυξη της νεοελληνικής μετρικής, με την εμφάνιση και διάδοση στίχων αναπαιστικού, δακτυλικού και αμφιβραχικού ή μεσοτονικού ρυθμού. Επίσης, μεγάλο μέρος της έμμετρης αθηναϊκής λογοτεχνίας του 19ου αι. αφιερώθηκε στην προσπάθεια για αναβίωση των αρχαίων μέτρων (στίχων και στροφικών σχημάτων). Στίχοι όπως ο δακτυλικός εξάμετρος (δακτυλικός δεκαεπτασύλλαβος) και ο ιαμβικός τρίμετρος (ιαμβικός δωδεκασύλλαβος) χαρακτήρισαν την περίοδο αυτή.

Προς το τέλος του 19ου αι. η ποιητική γενιά του 1880 αποτέλεσε στιχουργικό εργαστήριο που όχι μόνο καλλιέργησε την παλαιότερη μετρική παράδοση, αλλά δημιούργησε και τις προϋποθέσεις για τη ριζική ανανέωσή της, με την εμφάνιση του ελευθερωμένου στίχου, μορφής ενδιάμεσης ανάμεσα στον αυστηρά έμμετρο και στον ελεύθερο στίχο. Το σημαντικότερο όμως βήμα στην πορεία εξέλιξης της νεοελληνικής μετρικής σημειώθηκε στις πρώτες δεκαετίες του 20ού αι., και κυρίως στην τρίτη δεκαετία του. Τότε επεκτάθηκε η χρήση του ελεύθερου στίχου, η κυριαρχία του οποίου μέχρι σήμερα επέβαλε νέους όρους για την ανάγνωση και μελέτη της σύγχρονής μας ποίησης.

Ευριπίδης Γαραντούδης, Λεξικό της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας. Πρόσωπα. Έργα. Ρεύματα. Όροι, Εκδόσεις Πατάκη, Αθήνα 2007, 1418.

Ρυθμός στη μετρική λέγεται η συστηματική επανάληψη ενός ορισμένου αριθμού συλλαβών, συνθεμένων με ορισμένον τρόπο, σύμφωνα με τον ηχητικό χαρακτήρα μιας γλώσσας, αρκεί η επανάληψη αυτή νά ’ναι εφαρμόσιμη από τις λέξες της και γίνεται αισθητή από την ακοή μας.

Έτσι, όταν ο ηχητικός χαρακτήρας μιας γλώσσας είναι χρονικός, οι διάφοροι ρυθμοί της σχηματίζονται με τη συστηματικήν επανάληψη ενός ορισμένου συνδυασμού από μακριές και βραχείες συλλαβές, συνθεμένες με ορισμένον τρόπο. Το ίδιο και στις γλώσσες που ο ηχητικός χαραχτήρας τους είναι τονικός, οι διάφοροι ρυθμοί τους σχηματίζονται με τη συστηματικήν επανάληψη ενός ορισμένους συνδυασμού από τονισμένες και άτονες συλλαβές, συνθεμένων με ορισμένον τρόπο.

Γεράσιμος Σπαταλάς, Η στιχουργική τέχνη. Μελέτες για τη Νεοελληνική Μετρική, επιμ. Ευριπίδης Γαραντούδης, Άννα Κατσιγιάννη, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, Ηράκλειο 1997, 4.

Τα δισύλλαβα μέτρα της νεοελληνικής ποίησης είναι δύο: ο ίαμβος (U–), που συντίθεται από μία άτονη και μία τονισμένη συλλαβή, και ο τροχαίος (–U), που συντίθεται από μία τονισμένη και μία άτονη συλλαβή. Τα τρισύλλαβα μέτρα είναι τρία: ο ανάπαιστος (UU–), που αποτελείται από δύο άτονες συλλαβές και μία τονισμένη, ο δάκτυλος (–UU), που αποτελείται από μία τονισμένη συλλαβή και δύο άτονες, και ο αμφίβραχυς ή μεσότονος (U–U), που αποτελείται από μία τονισμένη συλλαβή μεταξύ δύο τόνων.

Ευριπίδης Γαραντούδης, Λεξικό της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας. Πρόσωπα. Έργα. Ρεύματα. Όροι, Εκδόσεις Πατάκη, Αθήνα 2007, 1421.

[…] από τα μέτρα γίνονται οι στίχοι.

Το στίχο του Ζαλοκώστα

γιατί μου ρίχνεις φως πικρό

τον αποτελούν τέσσερα ιαμβικά μέτρα (γιατί / μου ρί/χνεις φως / πικρό) και φυσικό είναι να ονομαστή ιαμβικός (οχτασύλλαβος). […] όπως ιαμβικός είναι ο στίχος του Καβάφη

εδώ ας / σταθώ. / Κι ας δω / κι εγώ / τη φύ/ση λί/γο

[…]

Το στίχο του Σολωμού

φως το χέρι, φως το πόδι

τον αποτελούν τέσσερα τροχαϊκά μέτρα (φως το / χέρι / φως το / πόδι) και φυσικό είναι να ονομαστή τροχαϊκός (οχτασύλλαβος). […] όπως τροχαϊκός είναι και ο στίχος

λίγα / μάτια / λίγα / στόμα/τα,

κι αυτός του Σολωμού, που τον αποτελούν τεσσεράμισι τροχαϊκά μέτρα.

Αν τώρα θελήσουμε να αναλύσουμε, να χωρίσουμε στα μέτρα του το στίχο του Σολωμού (από το Σχεδίασμα Β΄ τωνΕλεύθερων Πολιορκημένων)

με φουσκωμένα τα πανιά περήφανα κι ωραία,

δηλαδή

με φου/σκωμέ/να τα / πανιά / περή/φανα / κι ωραί/α,

θα δούμε πως το δεύτερο, το τέταρτο, το πέμπτο και το έβδομο είναι πραγματικά ιαμβικά μέτρα, τονίζεται δηλαδή η δεύτερη συλλαβή τους, αλλά των άλλων δισύλλαβων κομματιών του, του πρώτου (με φου), του τρίτου (να τα) και του έχτου (φανα) καμιά συλλαβή δεν τονίζεται. Κι όμως κι αυτός ο στίχος λέγεται ιαμβικός. […]

Εδώ λοιπόν μπορεί να προβληθή μια αντίρρηση: Πώς μπορούμε να υποστηρίζουμε ότι ένας στίχος, όπως ο παραπάνω του Σολωμού, γίνεται από ιαμβικά μέτρα, αφού, όταν τον χωρίσουμε σε δισύλλαβα κομμάτια, παρατηρούμε πως μερικά απ’ αυτά δεν τονίζονται σε καμιά τους συλλαβή, και ξέρουμε πως το ιαμβικό μέτρο πρέπει να έχη τόνο στη δεύτερη συλλαβή του; […]

Η αντίρρηση δεν είναι παράλογη, αλλά υπάρχει απάντηση σ’ αυτήν. Λέμε: Όταν πούμε, κάπως δυνατά, το στίχο

με φουσκωμένα τα πανιά περήφανα κι ωραία,

και μάλιστα όταν τον πούμε δυο τρεις φορές, ώστε να βρεθούμε κάτω από την επίδραση του ρυθμού που δίνουν στο στίχο οι τέσσερεις πραγματικά τονισμένες συλλαβές του, χωρίς να το θέλουμε, τονίζουμε, όσο ελαφρά κι αν είναι, και τις άλλες του ζυγές. […] Αυτό μας δίνει το δικαίωμα να υποστηρίξουμε πως και οι άτονες ζυγές συλλαβές, […] δεν είναι εντελώς άτονες παρά παίρνουν, από τη θέση που έχουν μέσα στο στίχο, κάποιον τόνο, ελαφρό έστω και μόλις αισθητό.

Θρασύβουλος Σταύρου, Νεοελληνική μετρική, Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών/Ίδρυμα Μανόλη Τριανταφυλλίδη, Θεσσαλονίκη 2010 (2η έκδ.), 14-16.

[…] είναι […] συνηθισμένο το φαινόμενο ένας στίχος να μην κλείνη μέσα του ολόκληρο νόημα παρά η συνταχτική ενότητα που το εκφράζει να συνεχίζεται από ένα στίχο στον παρακάτω, όπως λ.χ. στους στίχους του Μαβίλη,

την ωραία αντιφεγγίδα-σου στοιχειώνει
η ακύμαντη άρμη…

όπου το η ακύμαντη άρμη, το υποκείμενο δηλαδή, χωρίζεται από τους άλλους όρους της πρότασης και πηγαίνει στον ακόλουθο στίχο· […] στη φράση του Παλαμά

…ξόβεργα, βρόχια
για τ’ αγνά σταίνουν και τα φτερωμένα
προστυχιές, πειρασμοί

το αντικείμενο είναι στον πρώτο στίχο, το ρήμα στο δεύτερο και το υποκείμενο στον τρίτο. Το φαινόμενο αυτό λέγεται υπερβατό ή διασκέλισμα. Το μεταχειρίζεται πολλές φορές ο ποιητής, για να χρωματίση εντονώτερα μια λέξη βάζοντάς τη σε θέση ξεχωριστή (όπως γίνεται στο παραπάνω παράδειγμα του Παλαμά με τις λέξεις προστυχιές,πειρασμοί) ή, αντίθετα, για να ρίξη σκιά σε λέξεις που θέλει να τους λιγοστέψη τη δύναμη. Σε ποίημα πολύστιχο το διασκέλισμα κόβει τη μονοτονία.

Θρασύβουλος Σταύρου, Νεοελληνική μετρική, Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών/Ίδρυμα Μανόλη Τριανταφυλλίδη, Θεσσαλονίκη 2010 (2η έκδ.), 19-20.

Ο διασκελισμός πρέπει να ακολουθείται από μια αναγνωστική παύση που θα τη λέγαμε «μετέωρη»· μια παύση δηλαδή που να δείχνει ότι το νόημα δεν έχει ολοκληρωθεί· που να κρατάει «στον αέρα» τη συμπλήρωση του νοήματος. Αυτή η παύση είναι απολύτως απαραίτητη στα ποιήματα δίχως ομοιοκαταληξία και δίχως σταθερό μετρικό σχήμα, για να φανεί ότι, παρόλο που το νόημα «έχει αντιρρήσεις», υπάρχει πράγματι τέλος στίχου στο σημείο αυτό. Σε όσα ποιήματα το τέλος του στίχου «σημαδεύεται» (και γι’ αυτό και ακούγεται), επειδή υπάρχει ομοιοκαταληξία και/ή σταθερό μετρικό σχήμα, η «μετέωρη» παύση του διασκελισμού δεν είναι απολύτως απαραίτητο να τηρείται· ωστόσο, αν τηρηθεί, προκύπτουν, πολύ συχνά, απρόβλεπτα ωφελήματα […].

Ξ.Α. Κοκόλης, Η ομοιοκαταληξία. Τύποι και λειτουργικές διαστάσεις, Στιγμή, Αθήνα 1993, 140-141.

[…] ο διασκελισμός, όταν δεν προκύπτει από τον τρόπο σύνθεσης της προφορικής ποίησης (εξήγηση που έχει προταθεί για τα ομηρικά έπη) ή δεν συνιστά καταφανώς αδέξια υποχώρηση στις ανάγκες του μέτρου ή της ομοιοκαταληξίας και διεκδικεί μια αξιοπρόσεκτη σημασιολογική λειτουργία, θεωρείται συχνά ως μέσον έμφασης, που υπογραμμίζει την τελευταία λέξη πριν από το τέλος του στίχου ή την πρώτη του επόμενου. Ωστόσο, στις εφευρετικότερες χρήσεις της, η έμφαση αυτή συνοδεύει μια μιμητική λειτουργία: η στιχουργική διαταραχή που δημιουργείται, η ανατροπή δηλαδή της αναγνωστικής προσδοκίας για ολοκλήρωση του νοήματος στο τέλος του στίχου, αναπαριστά πολλές φορές μια συναισθηματική αναστάτωση ή έντονη δράση που υπάρχει στο θεματικό επίπεδο του ποιήματος. Σε άλλες περιπτώσεις, ο διασκελισμός είναι δυνατόν να μιμείται το κόψιμο, το σπάσιμο, το διάνυσμα μιας απόστασης ή μιας χρονικής περιόδου, μια κάθοδο. Μια διαφορετικής τάξης λειτουργία, βασισμένη σ’ αυτό που θα μπορούσαμε να ονομάσουμε φαινομενολογία της ανάγνωσης, αφορά την αμφισημία που μπορεί να εξυπηρετεί ο διασκελισμός. Αυτό συμβαίνει όταν ο επόμενος στίχος αποκαλύπτει ένα συμπλήρωμα που εμπλουτίζει το νόημα του προηγούμενου στίχου που διασκελίζεται.

Αναστασία Νάτσινα, «Σημασιολογικές λειτουργίες των καβαφικών διασκελισμών. Μίμηση και ειρωνεία». Η νεοτερικότητα στη νεοελληνική λογοτεχνία και κριτική του 19ου και του 20ού αιώνα. Πρακτικά της ΙΒ΄ Επιστημονικής Συνάντησης του Τομέα Μεσαιωνικών και Νέων Ελληνικών Σπουδών αφιερωμένης στη μνήμη της Σοφίας Σκοπετέα (Θεσσαλονίκη, 27-29 Μαρτίου 2009), Α.Π.Θ., Θεσσαλονίκη 2010, 161-162.

Ομοιοκαταληξία λέγεται όταν οι τελευταίες λέξεις δύο ή περισσότερων στίχων, από το τονισμένο φωνήεν και κάτω, ομοηχούν απολύτως, όπως «κρ-ίνα» και «ελαφ-ίνα». Μερικοί για να κάμουνε ακόμα πιο μελωδικούς τους στίχους τους, ζητάνε να ομοηχεί και το σύμφωνο που βρίσκεται μπρος από το τονισμένο φωνήεν, όπως «με-λ-ίσσι» και «νεκροστο-λ-ίσει». Του είδους αυτού κλασικό παράδειγμα ο Λ. Μαβίλης.

Άλλο στοιχείο του στίχου είν’ επίσης η τομή λέξεως από στίχο σε στίχο. Το στοιχείο αυτό δεν έχει σχέση με τη ρυθμική κατασκευή του στίχου, είναι στοιχείο παραστατικό, ζωγραφικό και δυναμώνει το νόημα της φράσεως. Κλασικά παραδείγματα τομής λέξεως από στίχο σε στίχο συναντάμε στην ποίηση του Δ. Σολωμού, όπως το ακόλουθο:

Τόσα πέφτουνε τα θερι-
σμένα αστάχια εις τους αγρούς,

όπου με το κόψιμο της λέξεως «θερισμένα» δίνεται και η εικόνα των θεριζομένων σταχιών. […]

Άλλο στοιχείο του στίχου είναι η ονοματοποιία. Το στοιχείο αυτό είναι παραστατικό και με τους ήχους των γραμμάτων μιμείται τους περιγραφόμενους ήχους, ή ζητάει να δώσει την εικόνα της κινήσεως, κ.λπ. Κλασικά παραδείγματα ονοματοποιίας συναντάμε στην ποίηση του Σολωμού, όπως το ακόλουθο:

Ακούω κούφια τα τουφέκια,
ακούω σμίξιμο σπαθιών,
ακούω ξύλα, ακούω πελέκια,
ακούω τρίξιμο δοντιών

όπου με τους ήχους των γραμμάτων των λέξεων, κάνει ν’ ακούεται και ο κρότος της περιγραφόμενης μάχης. […]

Άλλο στοιχείο του στίχου είναι η παρήχηση, η χρησιμοποίηση δηλαδή του ίδιου συμφώνου πολλές φορές μέσα στο στίχο, με σκοπό παραστατικό ή μουσικό γενικά. […] Κλασικά παραδείγματα παρηχήσεως έχει στα σονέττα του ο Λ. Μαβίλης, όπως το ακόλουθο:

Χερουβικής χαράς χρυσός αθέρας

Στο στίχο αυτό ο ποιητής επιμένει στην επανάληψη του «χ» και του «ρ», που είναι τα δυο κύρια γράμματα του ονόματος του εγκωμιαζόμενου ήρωα, του Χάρις, για να το κρατήσει στην ακοή μας.

Γεράσιμος Σπαταλάς, Η στιχουργική τέχνη. Μελέτες για τη Νεοελληνική Μετρική, επιμ. Ευριπίδης Γαραντούδης, Άννα Κατσιγιάννη, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, Ηράκλειο 1997, 20-22.

Αν του στίχου του Γρυπάρη

κοιμάται ο νέος ωραίος βοσκός στη χλόη το μεσημέρι

μετρηθούν οι συλλαβές —με τη σημασία που η λέξη συλλαβή έχει στη γραμματική—, θα βρεθούν δεκαεννέα· και όμως ο στίχος αυτός λέγεται και είναι δεκαπεντασύλλαβος· γιατί, μετρικά, οι δισύλλαβες λέξεις νέος και χλόηλογαριάζονται εδώ μονοσύλλαβες, η τρισύλλαβη ωραίος λογαριάζεται δισύλλαβη, και το –ται (η λήγουσα της λέξηςκοιμάται) αποτελεί μια μετρική συλλαβή με το άρθρο που ακολουθεί, το ο. Γίνεται με άλλα λόγια συνεκφώνηση σε μια συλλαβή γειτονικών φωνηέντων, μία φορά σε λέξεις συνακόλουθες και τρεις φορές μέσα σε λέξεις· και με τη συνεκφώνηση κρατιέται ο ρυθμός του στίχου, που, αλλιώς, θα εξαφανιζόταν.

Στη μετρική η συνεκφώνηση αυτή λέγεται συνίζηση.

Μπορούμε λοιπόν να πούμε ότι μετρική συνίζηση είναι η συνεκφώνηση γειτονικών φωνηέντων είτε στη συμπροφορά είτε μέσα σε λέξη, ενώ ταυτόχρονα κρατιέται ο ρυθμός του στίχου.

Θρασύβουλος Σταύρου, Νεοελληνική μετρική, Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών/Ίδρυμα Μανόλη Τριανταφυλλίδη, Θεσσαλονίκη 2010 (2η έκδ.), 27-28.

Άλλο στοιχείο του στίχου είναι οι νόμιμοι παρατονισμοί. Αυτοί γίνονται μόνο σ’ ορισμένους στίχους με ξεχωριστά γνωρίσματα και γίνονται μόνο για λόγους εκφραστικούς ή παραστατικούς. Οι νόμιμοι παρατονισμοί είναι κάτι που έχει σχέση με τη μουσική «ντισονάντσα». Και ονομάζονται νόμιμοι, γιατί οι παρατονισμοί γενικά καταστρέφουνε το ρυθμό και δεν επιτρέπονται.

[…]

Ο παρατονισμός […], που μεταβάλλει τον ιαμβικό ρυθμό σε δαχτυλικό, ονομάζεται δαντέσκος, από το Δάντε που τον πρωτομεταχειρίστηκε. Τέτοιους παρατονισμούς περίφημους, όσο και ελάχιστους, έγραψε ο Δ. Σολωμός, όπως τον ακόλουθο:

Λάμνουν με κάτι κουπιά τσακισμένα

όπου με το άλλαγμα του ρυθμού, δίνει και παραστατικά την εικόνα των σπασμένων κουπιών.


Γεράσιμος Σπαταλάς, Η στιχουργική τέχνη. Μελέτες για τη Νεοελληνική Μετρική, επιμ. Ευριπίδης Γαραντούδης, Άννα Κατσιγιάννη, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, Ηράκλειο 1997, 22-23.

Πηγή
http://www.greek-language.gr

Χλόης Ν. Αμαράντου στίχοι από την ποιητική της συλλογή Με τη φωνή της καρδιάς που μελοποιήθηκαν με μουσική του Γιώργου Πολύζου και ενορχήστρωση του Γιάννη Θάνου

Χλόης Ν. Αμαράντου στίχοι από την ποιητική της συλλογή Με τη φωνή της καρδιάς που μελοποιήθηκαν με μουσική του Γιώργου Πολύζου και ενορχήστρωση του Γιάννη Θάνου

Πατώντας τα παρακάτω λινκ θα ακούσετε τα όμορφα τραγούδια!

1. ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΟΛΥΖΟΣ Μ ΕΚΑΝΕΣ ΧΘΕΣ & ΕΚΛΑΨΑ στίχοι Χλόη Ν Αμαράντου

2.ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΟΛΥΖΟΣ ΘΑ ΜΕ ΘΥΜΑΣΑΙ ΘΑ ΤΟ ΔΕΙΣ ΣΤΙΧΟΙ ΧΛΟΗ Ν ΑΜΑΡΑΝΤΟΥ

3.ΛΙΖΕΤΑ ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΝΥΧΤΑ στίχοι Χλόη Ν Αμαράντου

4. ΛΙΖΕΤΑ ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΟΝΕΙΡΑ στίχοι Χλόη Ν. Αμαράντου

5.ΔΕΝ ΞΕΡΩ ΑΝ Σ'ΑΓΑΠΩ στιχοι Χλόη Ν Αμαράντου

6.ΕΛΕΝΑ ΦΕΡΕΝΤΙΝΟΥ ΜΕ ΤΗ ΦΩΝΗ ΤΗΣ ΚΑΡΔΙΑΣ στίχοι Χλόη Ν . Αμαράντου

7. ΕΡΩΤΑ,ΖΩΗ ΜΟΥ

8.ΤΗΣ ΚΑΡΔΙΑΣ ΤΟ ΝΟΗΜΑ στιχοι - Χλοη Ν . Αμαραντου

9. ΧΟΡΕΨΕ ΖΩΗ ΜΟΥ στίχοι Χλόη Ν Αμαράντου

10.ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΕΝΑ στίχοι Χλόη Ν Αμαράντου

Το cd περιλαμβάνεται στο βιβλίο - ποιητική συλλογή  "Με τη φωνή της καρδιάς" της Χλόης Ν. Αμαράντου των εκδόσεων Ελληνική Πρωτοβουλία που μπορείτε να το αγοράσετε στέλνοντας μήνυμα 
e-mail: ellinikiprotovoulia@gmail.com

Περισσότερα για την πρώτη παρουσίαση τις 4/10/2014 της ποιητικής συλλογής :  http://tehneskaigrammata.blogspot.gr/2014/10/blog-post_46.html

Την Παρασκευή 17/10/2014 στις 7:00μμ στα πλαίσια της 9ης Εικαστικής ΄Εκθεσης & Σειράς Πολιτισμικών Εκδηλώσεων της ΤΕΧΝΟΣΦΑΙΡΑΣ & Γ΄ Πανελλήνιος Εικαστικός Διαγωνισμός Μελών της όπου συμμετέχει ως ζωγράφος η πολυτάλαντη Χλόη Ν. Αμαράντου θα πραγματοποιηθεί η παρουσίαση της Ποιητικής Συλλογής « ΜΕ ΤΗΝ ΦΩΝΗ ΤΗΣ ΚΑΡΔΙΑΣ » ΧΛΟΗΣ Ν. ΑΜΑΡΑΝΤΟΥ και του ένθετου Cd με Μελοποιημένα Ποιήματα της από τον Συνθέτη ΓΙΩΡΓΟ ΠΟΛΥΖΟ σε ενορχήστρωση ΓΙΑΝΝΗ ΘΑΝΟΥ.
Εκδόσεις ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ
Απαγγελία: ΣΩΤΗΡΙΑ ΚΙΣΣΑ & ΛΙΛΙΑΝ ΣΑΡΑΤΣΙΩΤΗ
Μουσική Πλαισίωση στο Πιάνο: ΧΛΟΗ Ν. ΑΜΑΡΑΝΤΟΥ
Χορεύουν από την Σχολή Χορού ALMA DANZA.
Επιμέλεια Κομμώσεων & Μακιγιάζ Εκπαιδευτικός Όμιλος ΝΙΚΟΣ ΑΜΑΡΑΝTOΣ

Δείτε όλο το πρόγραμμα των παράλληλων πολιτιστικών δρώμενων της εν λόγω έκθεσης στο Φλοίσβο που έχει εγκαίνια το Σάββατο 11/10 στις  8:00μμ

 https://www.facebook.com/events/1548355598721252/?fref=ts

Πηγή των παραπάνω βίντεο :

1. το κανάλι στο you tube του Γιώργου Πολύζου george polizos

2. το κανάλι στο you tube του Γιάννη Θάνου john thanos